เจตนา หรือ สัญเจตนา 6 หมวด (ความจงใจ, ความตั้งใจ, ความจำนง, ความแสวงหาอารมณ์ — Cetanā; Sañcetanā: volition; choice; will)
- รูปสัญเจตนา (ความจำนงรูป — Rūpa-sañcetanā: volition concerning visible objects; choice of forms; will directed to forms)
- สัททสัญเจตนา (ความจำนงเสียง — Sadda-sañcetanā: volition concerning audible objects; choice of sounds; will directed to sounds)
- คันธสัญเจตนา (ความจำนงกลิ่น — Gandha: volition concerning odorous objects; choice of odours; will directed to odours)
- รสสัญเจตนา (ความจำนงรส — Rasa-sañcetanā: volition concerning sapid objects; choice of tastes; will directed to tastes)
- โผฏฐัพพสัญเจตนา (ความจำนงโผฏฐัพพะ — Phoṭṭhabba-sañcetanā: volition concerning tangible objects; choice of tangible objects; will directed to bodily impressions)
- ธัมมสัญเจตนา (ความจำนงธรรมารมณ์ — Dhamma-sañcetanā: volition concerning ideational objects; choice of ideas; will directed to mental objects)
หกอย่างนี้ เรียกเต็มตามศัพท์ว่า เจตนากาย หรือ สัญเจตนากาย 6 (กองเจตนา หมวดเจตนา — bodies of choice; classes of volition).
ที.ปา.11/310/255; สํ.ข.17/116/74; อภิ.วิ.35/159/132.D.III.244; S.III.64; Vbh.102.
หมวดธรรม: ฉักกะ — หมวด 6 — Groups of Six (including related groups)
ที่มา: พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม — พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต)
