บุคคล 4

[153]
บุคคล 4 (ประเภทของบุคคล — Puggala: four kinds of persons)
  1. อุคฆฏิตัญญู (ผู้ที่พอยกหัวข้อก็รู้, ผู้รู้เข้าใจได้ฉับพลัน แต่พอท่านยกหัวข้อขึ้นแสดง — Ugghaṭitaññū: a person of quick intuition; the genius; the intuitive)
  2. วิปจิตัญญู (ผู้รู้ต่อเมื่อขยายความ, ผู้รู้เข้าใจได้ ต่อเมื่อท่านอธิบายความพิสดารออกไป — Vipacitaññū: a person who understands after a detailed treatment; the intellectual)
  3. เนยยะ (ผู้ที่พอจะแนะนำได้, ผู้ที่พอจะค่อยชี้แจงแนะนำให้เข้าใจได้ ด้วยวิธีการฝึกสอนอบรมต่อไป — Neyya: a person who is guidable; the trainable)
  4. ปทปรมะ (ผู้มีบทเป็นอย่างยิ่ง, ผู้อับปัญญา สอนให้รู้ได้แต่เพียงตัวบทคือพยัญชนะ หรือถ้อยคำ ไม่อาจเข้าใจอรรถคือความหมาย — Padaparama: a person who has just word of the text at most; an idiot)

องฺ.จตุกฺก.21/133/183; อภิ.ปุ.36/108/185.
A.II.135; Pug 41; Nett.7,125.

หมวดธรรม: จตุกกะ — หมวด 4 — Groups of Four (including related groups)
ที่มา: พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม — พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต)