อัคคิ 3² หรือ อัคคิปาริจริยา

[131]
อัคคิ 3² หรือ อัคคิปาริจริยา (ไฟที่ควรบำรุง, บุคคลที่ควรบูชาด้วยใส่ใจบำรุงเลี้ยงและให้ความเคารพนับถือตามควรแก่ฐานะ ดุจไฟบูชาของผู้บูชาไฟ — Aggi: fires to be revered or worshipped)
  1. อาหุไนยัคคิ (ไฟอันควรแก่ของคำนับบูชา ได้แก่บิดามารดา — Āhuneyyaggi: fire worthy of reverential gifts, i.e. mother and father)
  2. คหปตัคคิ (ไฟของเจ้าบ้าน ได้แก่ บุตรภรรยา และคนในปกครอง — Gahapataggi: fire of the householder, i.e. children, wife and dependents)
  3. ทักขิไณยัคคิ (ไฟอันควรแก่ทักษิณา ได้แก่สมณพราหมณ์ ท่านผู้ทำหน้าที่สั่งสอนผดุงธรรมผู้ประพฤติดี ปฏิบัติชอบ — Dakkhiṇeyyaggi: fire worthy of offerings, i.e. monks and other religious men)
ไฟ 3 อย่างนี้ เลียนศัพท์มาจากไฟบูชาในศาสนาพราหมณ์ แต่ใช้ในความหมายใหม่ เพื่อให้เป็นประโยชน์แก่ชีวิตและสังคมอย่างแท้จริง.

ที.ปา.11/228/229; องฺ.สตฺตก.23/44/46.
D.III.217; A.IV.44.

หมวดธรรม: ติกะ — หมวด 3 — Groups of Three (including related groups)
ที่มา: พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม — พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต)