นิวรณ์ 5 (สิ่งที่กั้นจิตไม่ให้ก้าวหน้าในคุณธรรม, ธรรมที่กั้นจิตไม่ให้บรรลุคุณความดี, อกุศลธรรมที่ทำจิตให้เศร้าหมองและทำปัญญาให้อ่อนกำลัง — Nīvaraṇa: hindrances)
- กามฉันทะ (ความพอใจในกาม, ความต้องการกามคุณ — Kāmachanda: sensual desire)
- พยาบาท (ความคิดร้าย, ความขัดเคืองแค้นใจ — Byāpāda: illwill)
- ถีนมิทธะ (ความหดหู่และเซื่องซึม — Thīna-middha: sloth and torpor)
- อุทธัจจกุกกุจจะ (ความฟุ้งซ่านและร้อนใจ, ความกระวนกระวายกลุ้มกังวล — Uddhaccakukkucca: distraction and remorse; flurry and worry; restlessness and anxiety)
- วิจิกิจฉา (ความลังเลสงสัย — Vicikicchā: doubt; uncertainty)
องฺ.ปญฺจก.22/51/72; อภิ.วิ.35/983/510.
A.III.62; Vbh.378.
หมวดธรรม: ปัญจกะ — หมวด 5 — Groups of Five (including related groups)
ที่มา: พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม — พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต)
