บุญกิริยาวัตถุ 10

[089]
บุญกิริยาวัตถุ 10 (ที่ตั้งแห่งการทำบุญ, ทางทำความดี — Puññakiriyā-vatthu: bases of meritorious action)
  1. ทานมัย (ทำบุญด้วยการให้ปันสิ่งของ — Dānamaya: meritorious action consisting in generosity; merit acquired by giving)
  2. สีลมัย (ทำบุญด้วยการรักษาศีลหรือประพฤติดี — Sīlamaya: by observing the precepts or moral behaviour)
  3. ภาวนามัย (ทำบุญด้วยการเจริญภาวนา คือฝึกอบรมจิตใจเจริญปัญญา — Bhāvanāmaya: by mental development)
  4. อปจายนมัย (ทำบุญด้วยการประพฤติอ่อนน้อม — Apacāyanamaya: by humility or reverence)
  5. เวยยาวัจจมัย (ทำบุญด้วยการช่วยขวนขวายรับใช้ — Veyyāvaccamaya: by rendering services)
  6. ปัตติทานมัย (ทำบุญด้วยการเฉลี่ยส่วนแห่งความดีให้แก่ผู้อื่น — Pattidānamaya: by sharing or giving out merit)
  7. ปัตตานุโมทนามัย (ทำบุญด้วยการยินดีในความดีของผู้อื่น — Pattānumodanāmaya: by rejoicing in others’ merit)
  8. ธัมมัสสวนมัย (ทำบุญด้วยการฟังธรรมศึกษาหาความรู้ — Dhammassavanamaya: by listening to the Doctrine or right teaching)
  9. ธัมมเทสนามัย (ทำบุญด้วยการสั่งสอนธรรมให้ความรู้ — Dhammadesanāmaya: by teaching the Doctrine or showing truth)
  10. ทิฏฐุชุกัมม์มัย (ทำบุญด้วยการทำความเห็นให้ตรง — Diṭṭhujukamma: by straightening one’s views or forming correct views)
ข้อ 4 และข้อ 5 จัดเข้าในสีลมัย; 6 และ 7 ในทานมัย; 8 และ 9 ในภาวนามัย; ข้อ 10 ได้ทั้งทาน ศีล และภาวนา.

ที.อ.3/246; สังคหะ 29.
D.A.III.999; Comp.146.

หมวดธรรม: ติกะ — หมวด 3 — Groups of Three (including related groups)
ที่มา: พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม — พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต)