ฌาน 2 ประเภท

[008]
ฌาน 2 ประเภท (ภาวะจิตที่เพ่งอารมณ์จนแน่วแน่ — Jhāna: absorption)

1. รูปฌาน 4 (ฌานมีรูปธรรมเป็นอารมณ์, ฌานที่เป็นรูปาวจร — Rūpa-jhāna: Jhānas of the Fine-Material Sphere)
2. อรูปฌาน 4 (ฌานมีอรูปธรรมเป็นอารมณ์, ฌานที่เป็นอรูปาวจร — Arūpa-jhāna: Jhānas of the Immaterial Sphere)

คำว่า รูปฌาน ก็ดี อรูปฌาน ก็ดี เริ่มใช้คราวจัดรวมพุทธพจน์ เดิมเรียกเพียงว่า ฌาน และ อารุปป์.

ที.ปา.11/232/233; อภิ.สํ.34/192/78.
D.III.222; Dhs.56.

หมวดธรรม: ทุกะ — หมวด 2 — Groups of Two (including related groups)

ที่มา: พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม — พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต)